Thiết bị chống sét van bảo vệ đường dây trung, cao thế, trạm biến áp
Chống sét van là thiết bị không thể thiếu giúp bảo vệ chống quá áp, chống sét trên các đường dây tải điện, trạm biến áp, mạng lưới điện
Khái niệm chống sét van
- Chống sét van (Surge Arrester hoặc Lightning Arrester) là thiết bị bảo vệ hệ thống điện bằng cách giới hạn biên độ của điện áp quá độ và chuyển hướng dòng xung xuống đất một cách an toàn. CSV hoạt động như một van, cho phép dòng điện xung đi qua khi điện áp vượt quá một ngưỡng nhất định và ngăn chặn dòng điện này khi điện áp trở lại mức bình thường.
Nguyên lý hoạt động chống sét van
- Trạng thái bình thường: Khi điện áp trên đường dây ở mức bình thường, điện trở của Vilit rất cao, CSV gần như không dẫn điện. Nó hoạt động như một vật cách điện, không ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống.
- Khi có quá điện áp (do sét đánh hoặc sự cố): Điện áp trên đường dây tăng vọt. Khi điện áp vượt quá ngưỡng bảo vệ của CSV, điện trở của Vilit giảm xuống rất nhanh, tạo thành một đường dẫn điện trở thấp cho dòng xung, dòng xung điện áp cao sẽ được dẫn xuống đất thông qua CSV, bảo vệ các thiết bị điện khỏi bị hư hỏng do quá điện áp.
- Sau khi xung điện áp đi qua: Khi điện áp trở lại mức bình thường, điện trở của Vilit nhanh chóng tăng trở lại giá trị cao, ngắt dòng điện xuống đất. CSV trở lại trạng thái cách điện, sẵn sàng cho lần bảo vệ tiếp theo.
Vị trí lắp đặt chống sét van
- Đầu vào của trạm biến áp: Để bảo vệ máy biến áp và các thiết bị khác trong trạm khỏi xung điện áp từ đường dây truyền tải.
- Trên đường dây trung và cao thế: Để bảo vệ đường dây và các thiết bị trên đường dây khỏi sét đánh trực tiếp hoặc quá điện áp lan truyền.
- Gần các thiết bị quan trọng: Để bảo vệ các thiết bị nhạy cảm với quá điện áp, ví dụ như thiết bị điện tử, thiết bị đo lường.
Có nhiều loại CSV khác nhau, phân loại theo vật liệu, cấu tạo và ứng dụng
- Chống sét van kiểu khe hở: Sử dụng khe hở phóng điện kết hợp với điện trở. Loại này ít được sử dụng hiện nay.
- Chống sét van oxit kim loại (MOV): Sử dụng vật liệu oxit kim loại (thường là ZnO) làm điện trở phi tuyến. Đây là loại phổ biến nhất hiện nay do có hiệu suất cao, khả năng cắt dòng tốt và tuổi thọ dài.
- Chống sét van polymer: Sử dụng vật liệu polymer có đặc tính phi tuyến.
